Zgodnie ze specustawą pobyt każdego uchodźcy, który wjechał legalnie na terytorium Polski od 24 lutego 2022 r. i deklaruje zamiar pozostania tu, jest legalny przez 18 miesięcy, czyli do 24 sierpnia 2023r.
Nie dotyczy to Ukraińców, którzy:
– posiadają zezwolenie na pobyt stały, czasowy, tolerowany lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
– posiadają status uchodźcy
– posiadają ochronę uzupełniającą
– złożyli w Polsce wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej lub zadeklarowali taki zamiar
Jeśli wjazd obywatela Ukrainy nie został zarejestrowany podczas kontroli granicznej, wówczas może to nastąpić na jego wniosek w okresie 60 dni od dnia przyjazdu do Polski w najbliższym urzędzie gminy. Wniosek taki składa się osobiście w formie papierowej z własnoręcznym czytelnym podpisem. W imieniu dziecka może to zrobić rodzic lub osoba sprawująca nad nim faktyczną opiekę. Nie jest do tego potrzebny paszport.
Wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Polski na okres powyżej 1 miesiąca pozbawia go prawa do legalnego pobytu.
Numer PESEL
Wniosek o numer pesel można składać w każdym urzędzie gminy, na terenie całego kraju
Przy składaniu wniosku o nadanie numeru PESEL obywatele Ukrainy i członkowie ich rodzin muszą dołączyć fotografię (kolorowa, o wymiarach 35×45 mm, wykonana na jednolitym jasnym tle, z równomiernym oświetleniem, obejmująca wizerunek osoby od wierzchołka głowy do górnej części barków – tak, aby twarz zajmowała 70-80% fotografii). Pobrane są również odciski palców. Tożsamość wnioskującego będzie potwierdzana na podstawie dokumentu podróży, Karty Polaka lub innego dokumentu ze zdjęciem, umożliwiającego ustalenie tożsamości (nawet nieważnego). W przypadku osób, które nie ukończyły 18. roku życia, może to być również dokument potwierdzający urodzenie. Zatem do wniosku o nadanie numeru PESEL musi być dołączona kopia dokumentu, na podstawie którego organ dokonał ustalenia tożsamości.
Osoby, którym został już nadany numer PESEL, muszą ponownie zgłosić się w celu przedłożenia fotografii i pobrania odcisków palców. Zgodnie z ustawą jest to niezbędne, by mogły korzystać z rozwiązań pomocowych przewidzianych w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy.
300 zł na najpotrzebniejsze wydatki
Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt w Polsce został uznany za legalny i który został wpisany do rejestru PESEL, przysługuje pomoc w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę. To środki przeznaczone na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe. Osoby uprawnione do otrzymania tego świadczenia to:
– obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium ich państwa
– obywatele Ukrainy posiadający Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną przyjechali do Polski z powodu wojny
– małżonkowie obywateli Ukrainy, o ile przybyli oni do naszego kraju bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z wojną
– dzieci uchodźców
Podstawowe wymagania: wjazd do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r., wpisanie do rejestru PESEL. Wnioski o wypłatę tego świadczenia można składać w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Gnieźnie. Wnioski będzie można pobrać i wypełnić na miejscu (w alfabecie łacińskim). We wniosku trzeba wpisać dane (swoje i małoletnich dzieci): imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia, obywatelstwo, płeć oraz aktualny adres pobytu na terenie Gminy Gniezno. Należy także mieć ze sobą następujące dokumenty (swoje i dzieci):
– dokument stanowiący podstawę przekroczenia granicy – rodzaj, seria i numer dokumentu (np. paszport)
– informację o dacie wjazdu na terytorium Polski
– numer PESEL (należy mieć ze sobą powiadomienia o nadaniu nr PESEL wydane przez Urząd Miasta)
Dodatkowo osoba składająca wniosek powinna podać następujące dane:
– numer telefonu polskiego operatora
– adres poczty elektronicznej
– numer polskiego konta bankowego
Wsparcie dla Polaków, którzy udzielili schronienia uchodźcom
Osoby, które zdecydowały się przyjąć pod swój dach uchodźcę z Ukrainy, mogą ubiegać się o dodatkowe świadczenie z tego tytułu. To 40 złotych dziennie za osobę.
Wnioski można składać w Urzędzie Gminy Gniezno. Świadczenia trwają przez dwa miesiące.
Obywatel Ukrainy przebywający legalnie w Polsce może zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy oraz zostać uznany jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy. Ukraińcy mogą również podejmować działalność gospodarczą. Warunkiem jest posiadanie numeru PESEL.
Prawo do świadczeń socjalnych
Obywatelowi Ukrainy legalnie przebywającemu na terytorium Polski, przysługuje prawo do:
– świadczeń rodzinnych
– świadczenia wychowawczego 500+, jeżeli zamieszkuje z dziećmi
– świadczenia dobry start
– rodzinnego kapitału opiekuńczego
– dofinansowania do pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna
Bezpłatna edukacja dla obywateli Ukrainy
Większość uchodźców przybywa z dziećmi, więc konieczne jest też zapewnienie im dostępu do szkół i przedszkoli. Aby zapisać dziecko do szkoły lub przedszkola wystarczy zadzwonić do danej placówki, aby uzyskać niezbędne informacje dotyczące ewentualnego przyjęcia dzieci z Ukrainy.
Darmowa opieka zdrowotna dla uchodźców
Obywatele Ukrainy, którzy przyjechali do Polski mają zapewnioną bezpłatną opiekę medyczną. Każdy, kto potrzebuje takiej pomocy może zgłosić się z problemem zdrowotnym do lekarza rodzinnego, poradni specjalistycznej, czy szpitala. Wszelkie takie świadczenia rozliczy Narodowy Fundusz Zdrowia ze środków z budżetu państwa.
Specustawa obejmuje wyłącznie obywateli Ukrainy i ich rodziny, nawet jeśli są obywatelami innego kraju. Natomiast nie dotyczy cudzoziemców, którzy po 24 lutego br. przebywali na terenie Ukrainy, z wyłączeniem osób posiadających prawo pobytu stałego na Ukrainie.
Gmina Gniezno
