Jednym z priorytetów działań Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy jest ochrona dziedzictwa kulturowego, znajdującego się pod jego opieką m.in. na Ostrowie Lednickim, w Dziekanowicach, Gieczu i Grzybowie.
W zakresie tych działań realizowane są naukowe opracowywania źródeł archeologicznych pozyskanych podczas prac wykopaliskowych prowadzonych od wielu lat na tych najważniejszych stanowiskach archeologicznych z okresu wczesnego średniowiecza oraz upowszechnianie wyników przeprowadzonych badań w środowisku naukowym oraz w formie popularnonaukowej.
Wyniki analiz publikowane są w naukowej serii wydawniczej Muzeum Biblioteka Studiów Lednickich Seria B1 Fontes (monografie źródeł pisanych i katalogi zbiorów z kolekcji archeologicznych od średniowiecza do czasów nowożytnych), w obecnym kształcie wydawanej od 2010 roku. Przeprowadzenie wszechstronnych badań z wykorzystaniem nowoczesnych, specjalistycznych metod badawczych oraz publikacje ich wyników jest możliwe projektom badawczym pracowników naukowych MPP, które sfinansowane zostały przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W ramach tych działań wykonano i opublikowano m.in. analizy gieckich zbiorów numizmatycznych: Monety z kościoła św. Mikołaja w Gieczu, autorstwa Borysa Paszkiewicza, i ze stanowiska 4 – Monety ze stanowiska 4 w Gieczu, pod redakcją Teresy Krysztofiak i Andrzeja M. Wyrwy.
W 2021 zakończono realizację dwuletniego projektu, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, w programie Ochrona Zabytków Archeologicznych pt. Giecz, stan. 4. Opracowanie i publikacja materiałów archeologicznych z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska. Operatorem tego programu jest Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Główną potrzebą przygotowania i realizacji projektu był fakt, że materiały źródłowe, zgromadzone w toku ratowniczych prac wykopaliskowych na cmentarzysku już od ponad dziesięciu lat zalegały w magazynach. Te materiały empiryczne o bardzo dużej wartości poznawczej, pochodzące z stanowiska archeologicznego o znacznej wartości historycznej, pozostawały nieopracowane i niedostępne środowisku naukowemu, dotychczas znane były jedynie z nielicznych publikacji oraz wystaw.
Publikacja Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Gieczu (stanowisko 4), red. E. Indycka (Biblioteka Studiów Lednickich, seria B1, FONTES tom 10, Lednica 2021), zawiera prezentację wyników zrealizowanych w projekcie badań.
Pierwsze rozdziały (1-4) autorstwa mgr Elżbiety Indyckiej zawierają omówienie cmentarzyska w kontekście zespołu osadniczego i znajdujących się w jego obrębie miejsc, gdzie we wczesnym średniowieczu grzebano zmarłych oraz analizę archeologicznych materiałów źródłowych, które pozyskano z tego cmentarzyska, w tym artefaktów pochodzących z grobów. Rozdział 5 zawiera podsumowanie analizy archeologicznej badanego cmentarzyska na tle innych cmentarzysk tego typu w Polsce wraz z odniesieniem wyników analiz do źródeł kościelnych, szczególnie tych, które zawierają informacje na temat norm chrześcijańskiego obrzędu pogrzebowego. W rozdziale 6 podjęto próbę interpretacji społecznej populacji gieczan od około 2. połowy X do XIII wieku.
Autorem rozdziału 7, który jest poświęcony chronologii cmentarzyska i grobów – badaniom 14C AMS wybranych szczątków kostnych wraz z ich statystyką bayesowską jest prof. dr hab. inż. Tomasz Goslar (Poznańskie Laboratorium Radiowęglowe). Interpretację archeologiczną analizy bayesowskiej przedstawił następnie Arkadiusz Marciniak (rozdz. 8). Całość kończy syntetyczne podsumowanie badań autorstwa Elżbiety Indyckiej.
Warto dodać, że przedstawiona publikacja jest kolejnym opracowaniem, odnoszącym się do problematyki wczesnośredniowiecznych cmentarzysk, wydanym przez MPP na Lednicy w serii FONTES: w roku 2016 wydano publikację Nummus bonum fragile est. Groby z monetami wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Dziekanowicach (red J. Wrzesiński) a w 2019 Groby z biżuterią wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Dziekanowicach (red. J. Wrzesiński).
informacja prasowa/MPP na Lednicy
